Voortgang van het lopende onderzoek gefinancierd door 1000 kaarsjes voor Juultje

Titel onderzoek: ‘validation of newly identified genetic mutation in LCH cells’

Langerhans Cel Histiocytose (LCH) is een zeldzame ziekte met een tot nu toe onbekende oorzaak. Lang is gedacht dat een niet goed functionerend immuunsysteem ten grondslag ligt aan het ontstaan van LCH. Sinds 2 jaar is echter bekend dat meer dan 50% van de LCH patiënten een gemuteerd eiwit tot expressie brengt (BRAF V600E) wat mogelijk bijdraagt aan het ontstaan van LCH.

Op basis van deze nieuwe gegevens, gepubliceerd door een toonaangevend onderzoeksinstituut in Boston (Dana Farber Cancer Institute), wordt nu algemeen gedacht dat LCH ontstaat ten gevolge van een specifieke mutatie in een unieke celpopulatie die kenmerkend is voor LCH laesies: de zogenaamde LCH cellen.

Samen met de onderzoeksgroep van Prof. B. Rollins van het Dana Farber Cancer Institute zijn we op zoek naar additionele genmutaties die verantwoordelijk zouden kunnen zijn voor het ontstaan van LCH in patiënten waarin de BRAF V600E mutatie niet aanwezig is in LCH cellen.

Ons gezamenlijke onderzoek wordt in 2 fasen uitgevoerd: in Leiden isoleren we LCH cellen uit gevroren LCH biopten en halen we vervolgens het DNA uit de geïsoleerde cellen. Dit ‘lesionale’ DNA wordt dan, samen met DNA geïsoleerd uit wangslijmvliescellen afgenomen van dezelfde patiënt, in Boston onderworpen aan een technisch zeer ingewikkelde analyse (whole exome sequencing). In een ‘proef’ experiment met opgewerkte monsters van 3 verschillende LCH patiënten (6 monsters in totaal dus) hebben we aangetoond dat de techniek werkt. In 1 van de 3 patiënten werd in ‘lesionaal’ DNA inderdaad de BRAF V600E variant gevonden; de genmutatie kon niet worden aangetoond in het bijbehorende wangslijmvlies DNA. In de 2 andere patiënten zijn andere DNA ‘codes’ gevonden die ook niet aanwezig waren in het bijbehorende wangslijmvlies DNA. Op dit moment worden in Boston additionele experimenten uitgevoerd om deze nieuwe bevindingen te valideren.

Gesterkt door deze positieve geluiden zijn we op dit moment weer aan het ‘proefdraaien’ met controle weefsels om binnenkort weer nieuwe gevroren LCH leasies op te kunnen gaan werken. Omdat onze voorraad gevroren LCH biopten niet zo heel erg groot is zijn we ook landelijk weer alle kinderoncologen aan het enthousiasmeren om nieuwe patiënten vooral bij ons aan te melden. Daarnaast is er recent een nieuwe diagnostische tool op de markt gekomen die gebruikt kan worden om het BRAF V600E aan te tonen in plakjes weefsel gesneden van LCH weefsels. Deze nieuwe kleuringstechniek zijn we nu aan het opzetten om straks een betere selectie te kunnen maken van biopten die we in Boston willen laten analyseren. Hoewel dit project technisch lastig is hebben we goede hoop dat we in 2013 nieuwe en voor het LCH veld zeer relevante gegevens kunnen gaan genereren.

Dr. A.G.S. van Halteren
Leids Universitair Medisch Centrum
Maart 2013